vrijdag 5 augustus

Tot ziens!

Gisteren mocht Susan haar voorkeur uitspreken in welk restaurant ze wilde eten. Ze koos voor Paradiso, hier hadden de dames tijdens de ladies night ook al gegeten. We hebben in het restaurant nogmaals voor haar gezongen. Alhagy zit meestal aan de zijkant naast Egbert. Hij wilde een stoeltje verder zitten, was de liefde bekoeld? Egbert schoof naast hem en begreep nu zijn actie, er is voetbal op tv in het restaurant en meneer is voetbalgek.

Vanmorgen hadden we om kwart voor negen afgesproken voor het ontbijt. We mogen een beetje uitslapen, alleen moeten de koffers wel om tien uur in kamer 31 of 32 zijn. Die huren we een halve dag extra. Om tien uur vertrekken we dan voor de laatste keer naar Jambanjelly, het wordt voor velen een zware dag. Dit keer niet van de arbeid, de emoties zullen zwaar op de proef gesteld worden, heel zwaar! Om kwart voor elf rijden we het schoolterrein op. Er zijn kinderen en er is ook activiteit in sommige lokalen. Voordat alles een keer gaat beginnen ben je zo een uur verder. We gaan nog maar eens genieten van al het moois waarmee we hopen de mensen hier verder te helpen in de toekomst. De metselaars zijn aan het werk, we hebben nog een of twee dagen klussen voor hen bedacht. Ze gaan van de overgebleven blokken de omheining bijwerken en ook nog extra blokken maken. Ze hebben beide een redelijk schoon shirt aan en de nieuwe gympen. Kinderen en leerkrachten hangen om de jeugd heen. Lonneke heeft een potje witte verf gekocht, op de wall of fame worden de letters van de namen ingekleurd. Ze wordt geholpen door Klarissa. Ik maak in mijn eentje een rondje langs de werkzaamheden en ben blij dat alles zo mooi is geworden. Voor de jongeren van twee jaar geleden, Riek en zeker Okke en Jan: de lokalen van toen staan nog als een blok, alles doet het nog. Het meest belangrijke is misschien wel dat het er heel erg gebruikt uitziet. Er wordt lesgegeven in deze lokalen en daar hadden we ze voor gebouwd. Misschien is het voor een volgend bezoek een goed idee om gereedschap in te zamelen. De kwaliteit hier is zo slecht dat wanneer je een staalspijker uit de muur probeert te trekken de klauw spontaan knapt. Dit overkwam ons meerdere malen. Het hoekje achter het timmerlokaal, waar ik twee jaar geleden heb gezeten om mijn eigen afscheid te vieren, lag er heerlijk verlaten bij. Ik heb even de tijd genomen om te danken voor dat wat wij hier hebben gedaan.

We worden uiteindelijk in een colonne naar het kantoor van de directeur gedirigeerd. Alhagy neemt de schilderwerkzaamheden van Lonneke over. Ja, hij doet echt van alles. We gaan hem allemaal missen. Het kantoor was tot begin van dit schooljaar, “Christene’s bookstore”. Het hoofd heeft een bureau met een oude doorgezakte armstoel. Er wordt een kring gemaakt van een oud bankstel en een paar oude stoelen, deze halen bij ons de kringloopwinkel niet eens. Lekker propvol en warm zitten we bij elkaar, een deputy headmaster (adjunct directeur) doet het woord. Hij vertelt hoe blij ze zijn en gelukkig met alles wat we gedaan hebben. Verder zit er geen leerkracht of andere lokale hoogwaardigheidsbekleder bij. Na een minuut of vijf rondt hij af. Egbert vraagt aan Christine of wij nu aan de beurt zijn, volgens haar gaat het feestje een eindje verderop verder. We gaan in een stoet naar het huishoudkundelokaal, in hetzelfde blok een deur of vier verder. Daar zitten de dames van de vrouwenvereniging, het hoofd van de ouderraad en een hoop leerkrachten. Voor iedereen staat er een blikje drinken en bij de plaatsen waar ze ons hebben gepland ook nog een rolletje koekjes. Het hoofd verontschuldigt zich, het is een aardbeienfrisdrank en het had mango moeten zijn. Op het strand had hij gehoord dat we gek waren op mango’s. Het drankje zit echter zo vol met prik en suiker, dat het verschil toch niet geproefd wordt. De feestelijkheden gaan losbarsten, dezelfde adjunct neemt het woord, een lijst met vele sprekers lag voor hem. Hij deed het woord ook namens het hoofd en een andere leerkracht zou ook een deel voor zijn rekening nemen. Het hoofd is te ziek om te spreken en ligt de halve bijeenkomst met zijn hoofd op de tafel. Mijn hoofd begint te malen want ook mijn naam staat op het lijstje. Stom, dat had ik kunnen weten. Gelukkig is Christine, namens ons Hollanders, als eerste aan de beurt. Normaal nooit kort van stof vult ze hier de vorige spreker, de tweede, aan met wat data en de voor mij schokkende woorden: “I leave it up to Egbert, he is the head of the group”. Gelukkig lezen we uit Prediker in het leesrooster en ik gooi de tekst die ik vanmorgen heb gelezen voor de blog er maar in. Het gaat over beloftes en het nakomen hiervan. Lees hiervoor onze korte overdenking. Ik kom op het eind krap uit mijn woorden en kijk angstig de kring rond. Ik had nog lang niet alles verteld maar de boodschap was binnen, de zakdoeken kunnen rond. Ik vind het jammer dat ze alles wat ze hebben uit de kast halen, bijna iedereen wel een blikje drinken en wij blanken een rolletje koekjes. Ik vertel ze dat ik gek ben op chocolade en kokos zoals in het koekje. Dat ik er zeker van kan genieten en peuter al pratend mijn rolletje los en vertel ze dat genieten heerlijk is maar samen genieten nog meer. Als een rolletje pepermunt gaat hij de Gambiaanse hoek door en van de andere kant komt Mariëttes rolletje aan, heerlijk!

Namens de jongeren treedt Lisa op, zij is op de valreep aan de groep toegevoegd en vanaf de eerste dag volwaardig lid en dj van de groep. Zij bedankt de mensen voor hun gastvrijheid en liefdevolle ontvangst in Jambanjelly. Vervolgens mogen we een voor een naar voren komen. We krijgen een certificaat als dank voor ons werk hier. Om de beurt deelt een leerkracht er drie uit. Als klapper mochten de aangeschoven bouwvakkers ook naar voren komen voor een certificaat. Geëmotioneerd en vol trots nemen ze deze in ontvangst. We worden ingewijd in een Gambiaans gebruik bij het verlaten van het lokaal. Je schudt elkaar de linkerhand, dat betekent: we zien elkaar weer. Nou daar doen we allemaal maar wat graag aan mee. Er wordt geschud, geknuffeld en er vloeien tranen. Buiten worden foto’s genomen van de groep  op vele manieren. Ja, nu moeten we echt gaan. De dames gaan in een stoet door het dorp, ze delen snoep, ballonnen en speeltjes uit. Raymon geeft graag maar houdt zich liever op de achtergrond. Alhagy, Raymon en Egbert volgen later met de auto en kopen eerst nog snel even de laatste tapalapa’s. Voorin het dorp op de grote weg verzamelen de dames zich. Elk omgeven door tientallen kinderen, voor hen is het feest.

Eenmaal bij het hotel eten we ons broodje. Alhagy deelt aan iedereen een zakje uit. Zijn vrouw Yasin heeft voor iedereen een zakje pindakoekjes gebakken. De jongeren willen nog met hem op de foto bij de bus. Hij gaat hen en zij gaan hem missen. Een dikke groepsknuffel voor hem en het is voorbij, onze avonturen met Alhagy.

We hebben nog even de tijd om te zwemmen, daar maken we even flink gebruik van. Om kwart voor zes onze laatste blog, en daarna nog een maaltijd. Om acht uur komt de bus ons halen voor een lange vlucht naar huis. We gaan ze missen, al die lieve mensen hier en zij ons. Hopelijk kunnen ze nog lang genieten van de verbouwingen aan hun school. Wij zullen nog heel lang nagenieten van deze unieke levenservaring. Wat ons als groep een echte groep heeft gemaakt, is dat we als individu zijn gegroeid en hebben geleerd van en met elkaar. Drie weken geploeterd en er is niet één onvertogen woord gevallen. Vijftien jongeren vallen morgen in de armen van hun geliefden en hebben veel te vertellen. Met in het hoekje van hun hart een klein kamertje gereserveerd voor de lieve mensen uit Gambia!

Voor Egbert:

Lieve Egbert,

Bedankt dat je elke dag zulke mooie beeldende verhalen hebt geschreven.

Onze ouders, maar ook zeker wij, hebben er erg van genoten.

Dankzij jou kunnen we onze reis weer herbeleven.

Egbert bedankt!

Jeugd voor Gambia

We lezen Prediker 4:13-5:8

Loze beloften en ambtenaren, de eerste past bij ons verblijf hier en het afscheid. Het tweede is helaas van toepassing op de regering hier.

Over corruptie hebben we de afgelopen week al heel veel gezegd. Alles is hier te koop, voor weinig. Bovenaan wordt er geen genoegen genomen met kleine beetjes. Alles gaat via hem, de president. Alle elektriciteit koop je via zijn maatschappij, dat geldt ook voor de belminuten van je telefoon en internet. Mensen kunnen zelf een tankstation openen en brandstof verkopen. Ja inderdaad, ze kunnen niet inkopen bij Shell, Esso, BP of welk ander merk dan ook. Ze hebben hier maar een leverancier, zijn maatschappij. Gisteren hebben we het over salarissen gehad, ter vergelijking een liter benzine kost ongeveer één euro tien en diesel net onder de euro. Hij zuigt de bevolking helemaal leeg. Helaas hebben ze hier geen koning die zorg draagt voor zijn oogst en een eerlijke verdeling.

Ruim vier jaar geleden, tijdens een huisbezoek van dominee Hetty, heb ik gezegd dat ik wel eens iets met jongeren zou willen ondernemen in de wereld. Het antwoord was gematigd positief, ik moest maar een plan van aanpak schrijven voor de jeugdraad en niet bang zijn voor een tegenvaller wanneer er geen jeugd zou zijn. Samen met Lonneke en Ellen pakten wij het op en hadden na de zomer een mooi clubje bij elkaar. We spraken af om twee jaar lang elke maand bij elkaar te komen en in actietijden vaker. Het ging lopen als een tierelier. We noemden ons in eerste instantie “Kerk zijn in de wereld”. We vonden dat de jongeren mochten beslissen waar ze aan het werk wilden. We hadden drie blanco stemmen en de rest koos voor Afrika. We hebben contact gehad met meerdere organisaties, hier kregen we te maken met eisen aan de omvang van de groep en ook een vast kostenplaatje. Toen hebben we contact gezocht met Christine, zij heeft Afrika-ervaring. Na overleg met de jongeren hebben we besloten zelf een werkreis te organiseren. De werkzaamheden konden worden aangepast aan de opbrengsten van de te organiseren acties. De “Jeugd voor Gambia” was geboren.

Waarom nu dit stukje recente geschiedenis? Ongeveer twee jaar geleden namen we met deze groep afscheid van de mensen in Jambanjelly. Overtuigd dat ik was heb ik zonder enig overleg geroepen: “We will be back in two years”. Gelukkig kregen we vanuit de Oosterkerk alle steun en mochten we op zoek naar een nieuwe groep. Vandaag hebben we de belofte van twee jaar geleden afgerond. Het werk is klaar en er is afscheid genomen. Natuurlijk krijg je de vraag: “Komen jullie weer terug”? Ik heb een hoop ideeën, hopelijk is het te realiseren en komt er een versie Jeugd voor Gambia 3.0.

Deze mensen hebben twee jaar uitgekeken naar onze komst, een stukje hoop voor de toekomst. Met de belofte die we deze mensen twee jaar geleden hebben gedaan, beloven wij God ook dat wij zullen omzien naar de “zwakkere” in de samenleving. Inderdaad, we hadden niet alleen de mensen teleurgesteld wanneer we de hakken in het zand hadden gezet. Belofte maakt schuld, alweer een spreekwoord. Zodra je na twee jaar de schuld in één keer kunt inlossen, is het gevoel wel super. Gisteren vroeg ik aan het hoofd van de school wat hij van “ons” werk vond. Zijn antwoord kwam neer op: jullie komen hier vrijwillig en maken zulke mooie dingen. Iets wat wij zelf nooit hadden kunnen doen. Wat kan ik anders zeggen dan dat ik jullie ontzettend dankbaar ben.

Ik weet nog niet hoe, maar ergens komt er vast de versie Jeugd voor Gambia 3.0. We moeten wel, ik heb het ze beloofd!