10 juli

Oké, laten we het maar niet meer over gisteravond hebben. Ik bedoel natuurlijk de voetbal. Alhoewel… gisteravond hadden we een machtig lekker buffet hier: rijst met vis en salades. Ze hadden de tafel voor ons gedekt en er stonden zelfs bloemetjes op! We maken er hier een gewoonte van om ’s ochtends bij het ontbijt en ’s avonds bij het avondeten (of de borrel) alle reacties voor te lezen die jullie plaatsen op onze verhalen. Wij genieten daar erg van. Zeker wanneer iemand alleen zijn voornaam gebruikt (Jan of Piet of Klaas of Wim) want dan gaan we met 14 personen raden wie het zou kunnen zijn… van wie zou dit een bekende kunnen zijn?
Maar goed… vandaag begon de dag met een behoorlijk aantal duffe, moe uitkijkende hoofden aan de ontbijttafel. Toen we klaar waren met het ontbijt werden sommige dames wakker geschud door de mededeling van hun buurvrouw dat er een aap in hun kamer kon zitten. De dames hadden de balkondeuren open gelaten en gelukkig had de ongenode gast zelf al weer besloten om weg te gaan.
Inmiddels is het al zo dat wanneer we Jambanjelly inrijden en het eerste zandpad links nemen, dat de er veel mensen staan te zwaaien. Ze herkennen onze bus en rennen met ons mee. Ze lachen, roepen namen en proberen onze zwaaiende hand te pakken. We zijn allemaal direct wakker en in een goed humeur! Wat een kinderlach al met je kan doen.
We weten dat er een nare klus wacht: de vloer van 2 lokalen (en het puin van de gesloopte muur) moet opgeruimd. De vloer bikken we los met hamers en pikhouwelen. Het gaat op de ouderwetse manier: mankracht. We staan eigenlijk een beetje moedeloos bij elkaar. We vragen ons af waar we moeten beginnen. We praten hier over 70 vierkante meter vloer! 5 cm moet er van afgehaald worden. Er zit geen dak meer op dit lokaal dus staan we in de brandende zon. Het puin moet afgevoerd worden in 1 goede kruiwagen en 1 oud barrel: scheef en lek wiel, verbogen en krom. Maar ja…. We hebben niks anders. Wacht: we bedenken dat we de lege zakken van het cement kunnen vullen en er zijn nog 3 emmers. We proberen er lijn in te krijgen: 3 personen bikken, 2 vullen de vervoersmiddelen en een aantal gaat lopen. U moet u voorstellen dat we dwars over het schoolplein moeten (door het mulle zand, want tegels kennen ze hier niet bij een plein) en de afstand is meer dan 100 meter. De kruiwagens lopen regelmatig vast, dus moet er met twee personen geduwd en getrokken worden. We bedenken steeds nieuwe, aangepaste plannen om het vervoer zo goed mogelijk te regelen. We zweten ons rot, stof plakt aan ons vast, we voelen dat we allemaal hetzelfde denken: “Moet dit echt zo? Kan dit niet anders? Waarom komen die bouwmannen niet, want zij zouden extra materiaal meenemen? Moet ik dit de hele dag doen?”
En dan… precies dan…. Gaat de bel voor een pauze…. En in plaats van spelen met elkaar komen er kinderen helpen. We geven ze een brokstuk in de hand, of twee of drie… meisjes van krap 8 jaar oud pakken ons de emmers uit de hand en zetten het op hun hoofd en lopen er mee naar de plek waar het gestort moet worden. Jongens nemen de scheppen van ons over en vullen de kruiwagens. Met elkaar brengen zij de volle kruiwagens weg. Wij moeten ons best doen om zelf nog iets te kunnen doen. Ontroerd kijken sommigen van ons toe als kinderen de emmers vol scheppen. Wij roepen nog dat er minder puin in de emmers moet omdat dit te zwaar is, maar de kinderen doen er zelf een schepje bovenop. Ongelofelijk dat deze dames en heren zo blijven lachen en genieten van zulk zwaar werk. Natuurlijk kennen we het spreekwoord “vele handen maken licht werk”, maar ik heb nooit geweten dat vele handen die licht werk maken, ook blijde gezichten opleverden. Als ik weer eens een slok uit mijn bidon neem bied ik deze ook aan, aan mijn grote hulp die niet van mijn zijde wijkt. Hij schudt nee. Hij wil niet drinken. Plotseling bedenk ik mij dat deze kinderen in de ramadan zouden kunnen zitten, dus ik vraag hem dat. Hij knikt. Met diep respect kijken we om ons heen… het merendeel drinkt en eet overdag niet en verricht zulk zwaar werk VOOR ONS! Wie is hier nou voor wie aan het werk? Het is hier de wereld op z’n kop! Wij komen hier om te helpen maar zij helpen ons om hun te helpen (snapt u het nog?).
Eindelijk kwamen ook de bouwmannen. Vanaf 11.15 uur kunnen we dan eindelijk de extra kruiwagen, scheppen en emmers gaan gebruiken. Na de lunchpauze halen we de zelfgemaakte stenen uit de lokalen en zetten ze buiten neer. Bijna 600 stenen zijn er gesjouwd. De lokalen die nu leeg zijn, worden ontdaan van het dak. Ook in deze lokalen zal de vloer er nog uit moeten de komende dagen en 1 van de muren zal gesloopt worden. We verwachten dat er ook nog een muur is die uit zichzelf naar beneden zal gaan… De komende dagen worden zwaar dus!
Ondertussen zijn in de staffcanteen (onze schaftplek) de laatste dozen uitgepakt. Kinderen kijken door het betongaas (ramen) naar binnen en je ziet ze hopen op iets van die mooie spullen. Onze flessen water, brood, koekjes en snoepjes liggen op tafel. Kinderen kunnen het zien liggen. A-sociaal eigenlijk… de meeste kinderen hebben niks en wij stallen het nog even lekker uit op tafel. Wij willen het brood van gisteren eigenlijk niet meer eten omdat het zo droog is. Wij vinden dat kinderen moeten wachten op hun beurt want ze krijgen pas wat als wij het uitdelen. Hierover willen we het vanavond hebben tijdens de dagevaluatie. Misschien is het goed om eens te kijken naar ons eigen, vaak zo automatische, gedrag.
Dagevaluatie:
Karel opent met een gebed.
Christine leest uit Romeinen 6: 1-14
Egbert vult aan:
Vandaag stappen we over van Mattheüs naar de brief aan de Romeinen geschreven door Paulus. Paulus is een grote man bij het stichten van onze kerk. Veel pausen zijn door de katholieken naar hem vernoemd. Zo’n brave broeder was Paulus in zijn beginjaren niet. Voordat hij zich bekeerde tot het Christelijk geloof stond hij bekend als één van de grootste premiejagers op christenen. Misschien was hij wel de grootte premiejagers. Christenen waren in die tijd zo’n beetje vogelvrij verklaard. Paulus geeft later in zijn leven alles voor het verkondigen het Woord.
Nu terug naar zijn woorden in de brief die hij stuurt aan de Romeinen. Dit is maar een klein gedeelte eruit en het zijn lijken pittige woorden die erin staan. Maar ik ben er zeker van dat het een echte liefdesbrief is. Ook al denk je tijdens het lezen van dit stukje dat het iets heel anders is. Hij schudt de mensen alleen een beetje wakker.
Om het een beetje makkelijk te houden, wil ik me graag beperken tot de laatste vers. Vers 14, “De zonde mag niet langer onder u heersen, want u staat niet onder de wet, maar leeft onder zijn genade”.
Wie van jullie heeft eerder als er een vriendje of vriendinnetje een nieuwe X-box, Wii, Playstation of Game Boy had, niet eens geprobeerd zo snel mogelijk bij hem of haar te spelen omdat je dan lekker iets kon wat je thuis niet had. Of als iemand dubbele Pokemonkaarten , Flippo’s of om mijn part veel knikkers had… wie heeft er dan niet lang genoeg om iemand heen gedraald in de hoop dat je er één kon krijgen? (Voor de mensen thuis: ik zie her en der een knikjes om me heen.) Ik moet toegeven wij hadden het thuis vroeger ook niet erg breed. Ik liep dus meestal een jaartje achter de mode aan. Ik liep in afdankertjes van neven die een paar jaar ouder waren. Daar moest ik het mee doen.
Ik heb vroeger regelmatig hierover geklaagd bij mijn ouders. Ik wilde ook wel eens een nieuwe broek. Om over speelgoed maar te zwijgen. Daar moest ik vandaag nog eens aan terugdenken toen ik kinderen zag in kleding die wij niet eens als poetsdoek willen gebruiken voor de auto. Wat zeg ik? Wij kunnen het niet eens als poetsdoek gebruiken. Het zou spontaan uit elkaar vallen.
En daar zitten wij dan vandaag in onze luxe kantine in Jambanjelly. We hebben water in overvloed. We hebben flessen laten vullen met gekoeld water en het is vervoerd en naar binnen gesleept door onze altijd vriendelijke chauffeur Alhagy. Hij neemt geen slok drinken van zes uur in de morgen tot half acht omdat het ramadan is. Hij eet ook niets maar tussen de middag loopt hij wel voor ons het dorp in, naar een winkeltje om brood voor onze lunch te halen. Dit alles doet hij met een glimlach op zijn gezicht.
Voor het raam, ingemetseld betongaas, staan altijd wel wat kinderen die te weinig, of geen geld hebben om een broodje te kunnen kopen. En ze vragen ons graag om een lege fles. Zodat ze niet meer met de hand onder de kraan maar uit een flesje kunnen drinken.
De halve kantine staat vol met de door ons verscheepte spulletjes, lege flessen staan op tafel, brood ligt overal en inderdaad het is wel erg verleidelijk om een beetje te schooien naar een pen of t-shirt zonder scheur.
Hoe groot is de splinter in het oog van deze kinderen als wij de balk in die van onszelf niet eens meer zien.
Laten we ons voornemen te genieten van de mooie dingen die we hier zien en het zeker deze arme kinderen niet kwalijk nemen. Laten we genieten van ons brood dat een andere smaak heeft dan het brood van de gemiddelde bakker uit Hoogeveen. Laten we bij het nemen van een hap, nog een keer aan die oogjes denken die er jaloers naar keken.
Ik wil het laatste vers nog een keer herhalen maar we zijn in een Engelstalig land en laat ik ook maar zo eindigen.
Who the shoe fits, put it on. I hope this will do.
(Wie de schoen past, trekke hem aan. Ik hoop dat dit voldoende is.)

Ervaringsrondje:
We zijn ons ineens bewust over hoeveel wij klagen en verwijten op een dag. We praten na over hoe verwend we zijn en hoe we dingen automatisch doen. Ineens kijken we terug op vandaag en zijn we ons bewust van ons eigen gedrag vandaag. Het wordt door deze Bijbeltekst ineens belicht van een andere kant. We willen morgen bewuster bezig zijn met ons gedrag bij de ontbijt-, lunch- en dinertafel en natuurlijk ook van de dingen die we denken en zeggen. We vragen ons af of we het in Nederland nu “normaal” hebben of “erg goed”. Is het dan pech dat je in Gambia bent geboren? Mogen wij dan wel genieten van onze rijkdom? We vinden dat we zeker mogen genieten maar dat we ons bewust moeten zijn van onze luxe. En ja… dan hebben we inderdaad geluk dat onze wieg in West-Europa heeft gestaan.
Uitspraak van de dag: “De mensen in Gambia delen van hun armoede en wij westerlingen geven van onze rijkdom.”